Kadıköy Halk Eğitim Merkezi

Kadıköy'de bahariye caddesine boğa heykelinin olduğu taraftan girdikten sonra uzun bir süre yürüyün. Süreyya operasını da geçin caddenin tenhalaşmaya başladığı yerde bir kısmı adalet sarayına çevrilmiş olan Kadıköy Halk Eğitim Merkezi karşınıza çıkacaktır. Caddeye bakan cephesi daha sade ve rasyonel olduğu için çok hissedemesek de Türkiye'de yapılmış en konstrüktivizm kokan yapılardan biridir bu yapı. 2007 yılında düzenlenen İstanbul Bienali'nde sergi mekanlarından biri olarak seçilmiş olan bu yapıda mimari araştırmalar yapmak üzere bulunmuştum ve o zaman yapının iç organizasyonu, fonksiyon şeması, formu, çizgileriyle tam bir konstrüktivist yapı olduğunu keşfedebilmiştim. Yapının sol tarafından aşağıya doğru inen sokağa bakan cephe düzeni ve arka tarafta kalan kısmına doğru çıkan yarım daire plan şemalı formu etrafında kısa bir tur attığınızda sizi şaşırtacaktır. Yapının içi ise tamamııyla süprizlerle dolu. Spor salonundan zanaat eğitim atölyelerine büyük bir konferans salonundan fuayelere her şey mimari anlamda kesinlikle ilham verici. Günümüzde de hala halk evi olarak kullanılan bu yapının bir bölümü ise adalet sarayı olarak kullanılıyor. Bu durum yapının iç bütünlüğünü bozmuş. Bu değişim için bazı yerler kapatılmış ve dolayısıyla da anlamsızlaştırılmış ve zengin iç mekan organizasyonu baltalanmış. Ancak yapının hala ayakta ve kullanılıyor olması ve yıkımının gündemde olmaması sevindirici. Malum günümüzde bu tür cumhuriyetin ilk döneminde yapılmış yapılara karşı alerji var. Belki yine günümüzde dört bir yana yapılan DEV adalet saraylarından birine kadıköy halk eğitim merkezindeki birimler de taşınır da yapı özgün formuna ve fonksiyonuna kavuşturulur diye oldukça ekstrem uç bir hayal kurarak yazımı bitireyim.

Kısaca Kadıköy Halk Eğitim Merkezi

Mimar: Rüknettin Güney

1935 Kadıköy Halk Evi olarak kuruldu.

1951 'e kadar aralıksız eğitime devam edildi

1953'te Kadıköy Halk Eğitim Merkezine dönüştürüldü

1991'de Onarımdan geçirildi 

1993'te yeniden kullanılmaya başlandı

2007 İstanbul Bienali KAHEM ayağı olarak sergi mekanı görevi üstlendi.

Yapının maketine ait resimler

günümüzde bahariye caddesine bakan yapının değiştirilmiş ve müdehale edilerek çağdaşlaştırılmış(!) cephesi

yukarıdaki cephenin önceki orijinal, çağdaş olmayan (!) hali

yarım daire planlı  binanın arkasındaki bu çıkıntı binayı moskova'daki pek çok konstrüktivist yapıdan farksız kılıyor. Bant pencereler de bir o kadar etkileyici ve bu güçlü duruşu destekler nitelikte. pimapen olarak değiştirilmiş ve bu esnada daraltılmış pencereleri göz önüne almazsanız ya da bir gün daha anlamlı bir restorasyon ve çağdaşlaştırma çalışmasıyla binanın özgün haline geri döneceğini hayal ederseniz benim gibi daha heyecanlı hissedeceksiniz.